Πάει πολύς καιρός από τότε που η ιστορική επιστήμη ξέφυγε από την κουραστική περιγραφή γεγονότων και χρονολογιών–που ταλαιπώρησε τόσες γενιές μαθητών-και ανοίχτηκε στη συγκριτική αξιολόγηση θεσμών,κοινωνιών και προσώπων.Και ασφαλώς χώρισε αυτές τις συγκρίσεις σε τρία επίπεδα-στάδια:στην παρελθοντική βαρύτητα,στη σημερινή κατάσταση και στις μεσοπρόθεσμες προοπτικές.
Αληθινά,θα ήταν ενδιαφέρουσα κάθε άποψη για τη σύγκριση ΑΕΚ-ΠΑΟΚ με βάση αυτά τα τρία κριτήρια.
1.Με μια οπτική μακροπρόθεσμης σύγκρισης στο παρελθόν,στο διάβα της Ιστορίας,οι δύο ομάδες δεν μπορεί να αναχθούν στο ίδιο ούτε καν σε παρεμφερές επίπεδο.Η μία περιχαράκωνε την ισχύ της σε τοπικό επίπεδο,στη Βόρεια Ελλάδα,αρδεύοντας οπαδούς κυρίως από την οργή κατά της Αθήνας,η οποία όντως είχε τη συχνά υπερβολική φροντίδα-προστασία από το κράτος.Η άλλη ανέκαθεν είχε διευρύνει την απήχησή της σε κάθε ελληνική πόλη και κωμόπολη,ενώ παράλληλα αναγνωριζόταν σε επίπεδο Ευρώπης ως σημαίνουσα δύναμη.Οι παράγοντες-οι ποδοσφαιριστές-οι τεχνικοί των δύο ομάδων δεν μπορούν να συγκριθούν,η εμβέλεια του ονόματος και η στόφα του πρωταγωνιστή διαφέρουν αισθητά.
2.Με κριτήριο τη σημερινή κατάσταση,ο ΠΑΟΚ έχει μειώσει το χάσμα.Πλήθυναν οι οπαδοί του,με αδύνατο πάντοτε σημείο την περιορισμένη απήχηση έξω από τη Βόρεια Ελλάδα,έχει διοίκηση με βλέψεις για ηγεμονικές διαδρομές, ενισχύεται συνεχώς με ποδοσφαιριστές αξιώσεων,αντιδρά πιο καίρια στις απόπειρες του συστήματος να τον διατηρήσει στο τέλμα. Βέβαια,αυτά τα βήματα χρειάζονται χρόνο και συνέπεια-συνέχεια για να αποδώσουν πειστικά,ενώ η ΑΕΚ μετά τον ολοφυρμό των μικρότερων κατηγοριών επέστρεψε με παταγώδη τρόπο τόσο στην πρωταγωνιστική διεκδίκηση όσο κυρίως στη συστηματική απονεύρωση του σαθρού ολυμπιακού κατεστημένου.Σε αυτήν εστιάζεται η ” λύσσα ” των άνομων,κάτι ξέρουν αυτοί για το ποιος αντιπροσωπεύει την απειλή.
3.Στο θέμα της μελλοντικής εξέλιξης,η ανέγερση της Αγια-Σοφιάς καθορίζει το αποτέλεσμα της σύγκρισης.Η σύνολη ΑΕΚ–ψυχολογία οπαδών,αγωνιστική ανάταση στο νέο γήπεδο καμίνι,εφαλτήριο της διοίκησης και φορέων για επενδύσεις–εκτοξεύεται σε άλλο επίπεδο.Δεν υπάρχει παρόμοιο κίνητρο για εκτόξευση ούτε στον ΠΑΟΚ ούτε στον ΟΣΦΠ,μόνον ο ΠΑΟ ίσως ανανεωθεί με το νέο γήπεδο,αν και η αδιανόητη παλίνδρομη αντιφατική τακτική του σε θέματα σχέσεων με τις άλλες ομάδες τον έχει καθηλώσει στη μετριότητα.
** Με βάση αυτήν την αξιολόγηση,ένας αγώνας–έστω και ως τελικός Κυπέλλου– δεν μπορεί βέβαια να αλλάξει τον ποιοτικό συσχετισμό των δύο ομάδων.Άλλη κατηγοριοποίηση,άλλοι ορίζοντες στόχων.Αν ήταν εφικτό με έναν αγώνα να άλλαζε το επίπεδο των ομάδων,τότε η Καστοριά,ο Άρης ή η Λάρισα θα ήταν σήμερα σε διαφορετικό επίπεδο. Χρειάζονται πολλά χρόνια συνεχών διακρίσεων,κορυφαίων μετεγγραφών,επιτυχιών στην Ευρώπη, διοικητικής στελέχωσης και οπαδικής αναβάθμισης για να ορέγονται οι μεσαίες ομάδες τις υψηλές αναρριχήσεις.Για την ΑΕΚ, ανταγωνιστικά και ευθέως αντίρροπα μεγέθη είναι μόνον ο ΟΣΦΠ και ο ΠΑΟ και αυτό με μια αυστηρή ιστορική ματιά φαίνεται δύσκολο να μεταβληθεί.
Κυριάκος Χήνας
